Schizophrenia là gì? Tâm thần phân liệt có chữa khỏi được không?

Bệnh Schizophrenia là gì?

Schizophrenia là tên tiếng Anh của bệnh tâm thần phân liệt (còn được biết tới với tên gọi khác là bệnh phân tâm loạn trí). Chứng rối loạn tâm thần này đặc trưng bởi sự suy giảm nhận thức, biến đổi hành vi, suy nghĩ rối loạn làm lệch lạc nhận thức.

Theo thống ke, tỷ lệ dân số toàn cầu mắc chứng bệnh Schizophrenia là 0,3% – 0,7% và phân bố chủ yếu trong độ tuổi từ 15 – 25 tuổi.

Các triệu chứng thường gặp ở người bị tâm thần phân liệt bao gồm ảo giác, nghe thấy giọng nói từ trong tâm trí. Những ảo giác này bị biến thành cảm xúc tiêu cực, quá khích dẫn tới hành vi kỳ lạ, không kiểm soát được. Thi thoảng người bệnh còn thù hằn, căm ghét chính người thân trong gia đình.

Chỉ một tác động nhỏ cũng có thể gây ra cảm xúc mạnh cho người bệnh Schizophrenia, khiến họ mất đi ý thức, nhận thức, cùng với đó là những lo sợ, hoảng loạn và các hành vi thiếu kiểm soát. Người tâm thần phân liệt không thể tự mình kiểm soát được suy nghĩ, tâm trạng, tâm lý bất ổn.

Triệu chứng bệnh Schizophrenia – Tâm thần phân liệt

Mắc chứng ảo tưởng

Mang trong mình niềm tin rằng mình bị ám hại, có tội lỗi hay bị yếu tố nào đó bên ngoài khống chế. Người bị tâm thần phân liệt luôn cho rằng họ có một năng lực đặc biệt nào đó và có âm mưu đang muốn hãm hại họ. Họ luôn trong cảm giác lo sợ, cảnh giác cao độ. Đôi khi họ trốn tránh mọi người, ẩn nấp một chỗ để cảm thấy an toàn.

Ảo giác

Ảo giác có thể là ảo ảnh, ảo thanh, ảo thị… nhưng phổ biến nhất là ảo thanh

• Tình trạng ảo thanh tồn tại ở 60% – 70% bệnh nhân bị tâm thần phân liệt, dù cho những tiếng nói ấy là ảo nhưng người bệnh cảm thấy vô cùng chân thực.
• Ảo thanh khen chê, thậm chí là xúc phạm hay đe dọa
• Ảo thanh là những lời ra lệnh, sai khiến bệnh nhân làm việc gì đó. Người bệnh không thể cưỡng lại những lời ra lệnh đó mà phải làm theo
• Ảo thanh như có người đang nói chuyện với mình. Đó là lý do thỉnh thoảng người bị Schizophrenia thường ngồi lẩm bẩm như đang nói chuyện với ai đó, thậm chí nói to.
• Ảo thanh dạng như bên tai đang có 2 hay nhiều người tranh luận, cãi lộn
• Ảo thị giác: Tình trạng này gặp ở khoảng 10% bệnh nhân Schizophrenia, những ảo ảnh họ nhìn thấy vô cùng chân thật khiến tâm lý bị ảnh hưởng, thậm chí gây ra phản ứng tiêu cực hành vi nguy hiểm cho bản thân và người xung quanh.
• Ảo giác xúc giác: Bệnh nhân cảm giác như đang có con vật gì đó bò dưới da, bò trong người

Hoang tưởng

Chứng hoang tưởng làm cho bệnh nhân tâm thần phân liệt có niềm tin và những điều đôi khi rất ký quái. Thậm chí họ làm mọi cách để bảo vệ niềm tin của mình mặc cho điều đó là hoang đường, là không có thực. Trong chu kỳ rối loạn tinh thần cấp tính, người bệnh luôn bị ám ảnh tới mức không thể ngừng suy nghĩ về niềm tin đó.

Ý tưởng rối loạn

Họ gặp khó khăn trong suy nghĩ, biểu đạt, lập luận vấn đề. Vậy nên lời nói của người mắc Schizophrenia rất rời rạc, lộn xộn khiến người nghe rất khó hiểu hoặc không hiểu điều mà họ muốn diễn đạt.

Không có hứng thú với bất cứ điều gì

Bệnh nhân không có động lực, không cứ hứng thú với bất cứ công việc gì, kể cả đó là công việc thường nhật như nấu nướng, giặt giũ, tắm rửa. Nhiều người không hiểu cho rằng họ lười biếng nhưng thực tế không phải họ lười mà là họ không cảm thấy cần thiết phải làm bất cứ điều gì.

Chai mòn cảm xúc

Khả năng cảm nhận và biểu thị cảm xúc của người mắc Schizophrenia bị suy giảm. Họ chẳng còn cảm thấy vui, buồn, hờn, giận hoặc đôi khi họ thể hiện cảm xúc không phù hợp với sự việc, môi trường xung quanh.

Xa lánh mọi người

Những người mắc tâm thần phân liệt thường bị mọi người xa lánh khiến họ cảm thấy mặc cảm, tự ti. Thêm vào đó, ảo giác lúc nào cũng có người âm mưu hãm hại mình khiến họ lẩn tránh khỏi xã hội để tìm kiếm sự an toàn.

Mất ý thức tự thân về tình trạng bệnh

Đối với bệnh nhân Schizophrenia, các ảo giác, ảo ảnh thật đến nỗi họ hoàn toàn tin tưởng đó là thật. Họ có niềm tin mãnh liệt vào những ảo giác đó nên không ý thức được là mình đang bị bệnh và khước từ sự chữa trị của gia đình, người thân, bác sĩ.

Nguyên nhân tâm thần phân liệt

Schizophrenia tâm thần phân liệt do nhiều nguyên nhân gây ra, sau đây là những nguyên nhân cụ thể:

Do di truyền

• Cha mẹ có tiền sử mắc tâm thần phân liệt thì tỷ lệ mắc bệnh này ở đứa trẻ sinh ra sẽ gia tăng 10%
• Người mẹ bị nhiễm vi rút trong thời gian mang thai cũng có khả năng đứa bị bị mắc tâm thần phân liệt

Do các yếu tố sinh hóa trong bộ não

• Trong não có một chất dẫn truyền thần kinh mang tên dopamine, chất này ảnh hưởng tới ngôn ngữ, cảm xúc, hành vi của con người giúp chúng ta cảm thấy vui vẻ, hưng phấn. Việc cơ quan thụ cảm tiếp nhận dopamine quá nhiều dẫn tới những ảo giác. Dựa trên điều này mà các loại thuốc điều trị tâm thần phân liệt hiện nay đều hoạt động dựa trên cơ chế ngăn cơ quan thụ cảm tiếp nhận nhiều dopamine.

Căng thẳng về tâm lý

• Stress quá mức trong thời gian dài có thể dẫn tới tâm thần phân liệt

Rượu, ma túy, chất kích thích

• Các chất kích thích, chất gây nghiện, ma túy gây loạn thần và dễ dần tới tâm thần phân liệt

Phương pháp chữa trị bệnh tâm thần phân liệt

Do bệnh xuất phát từ nguyên nhân di truyền và tâm lý nên việc điều trị chủ yếu dùng thuốc kết hợp liệu pháp tâm lý. Schizophrenia là bệnh không thể chứa khỏi hoàn toàn, người bệnh cần dùng thuốc đủ liều đều đặn. Nếu tạm ngưng dùng thuốc bệnh sẽ tái phát và diễn biến nặng hơn

Sự tiến bộ của khoa học đã tạo ra những loại thuốc chữa trị bệnh tâm thần phân liệt ngày càng hiệu quả hơn. Với sự trợ giúp của các loại thuốc này, người bệnh có thể sống hòa nhập trong cộng đồng dân cứ, thậm chí một số người giữ được sức khỏe ổn định trong thời gian dài.

Tuân thủ chặt chẽ liệu trình điều trị của bác sĩ cùng với sự hỗ trợ, chia sẻ của gia đình, bạn bè sẽ giúp giảm thiểu các triệu chứng của bệnh, giúp người bệnh có cuộc sống có ích bình thường như bao người khác.